KALENDARIUM - najważniejsze fakty z historii Tarnopola
1540	Kasztelan krakowski, hetman wielki koronny Jan Tarnowski otrzymuje od króla polskiego Zygmunta I przywilej na założenie miasta w powiecie trembowelskim nad rzeczką Seret na miejscu pustynnym. Zwolnienie mieszkańców na 15 lat od wszelkich powinności i podatków.
1544	Budowa zamku i odparcie napaści Tatarów.
	Budowa cerkwi nad stawem.
1548	Nadanie Tarnopolanom prawa magdeburskiego. Zwolnienie na 20 lat od danin i publicznych ciężarów.
1550	Król Zygmunt August zwalnia wszystkich kupców jadących przez miasto od ceł królewskich.
1566	Jan Krzysztof Tarnowski, syn hetmana uzyskuje przywilej składu towarów jak we Lwowie oraz przywilej obwarowania miasta i budowa twierdzy.
1567	Miasto przechodzi na dzieci Zofii z Tarnowskich, córki hetmana, księżnej Ostrogskiej, żony księcia Konstantyna Ostrogskiego, hetmana polskiego.
1575	Napad Tatarów, którzy złupili miasto.
1602	Budowa cerkwi przy ul. Ruskiej oraz monasteru bazyliańskiego na przedmieściu mikulinieckim.
1623	Miasto obejmuje kanclerz wielki koronny Tomasz Zamojski jako mąż Katarzyny Ostrogskiej.
03.05.1623	Założenie łacińskiej parafii i budowa kościoła nad stawem blisko zamku. Istniał on do roku 1784.
1653	Chmielnicki pod Tarnopolem. Zniszczenie i spustoszenie miasta w czasie wojen kozackich.
1672	Statystyka: zamek, kościól, cerkiew, bóżnica żydowska, rynek, 13 ulic, 12 kamienic, 420 domów drewnianych, ludności 2500 w tym 420 Żydów - reszta to Polacy i Rusini.
	Dziedzicem zostaje Aleksander Koniecpolski, który odbudowuje miasto.
1675	Zniszczenie miasta przez Turków. Z 420 domów zostało 46.
1690	Miasto przejmuje Marysieńka, żona króla Jana III Sobieskiego. Odbudowa miasta - przywrócenie dawnej świetności.
1694	Ostatni napad Tatarów na miasto.
1710	Wojska rosyjskie zajmują Tarnopol.
1733	Po śmierci króla Augusta II, Rosjanie ponownie zajmują miasto.
1724	Od tego roku jarmarki konne na św. Annę (26 lipca).
1737	Nowym gospodarzem miasta zostaje hetman wielki koronny Józef Potocki.
1747	Sprowadzenie OO. Dominikanów oraz budowa kościoła (1749) pod wezwaniem św. Wincentego Ferrari.
1740 i 1752	Żydzi otrzymują przywileje handlowe, przemysłowe i obywatelskie.
	Ograbienie miasta przez konfederatów barskich, po nich przez wojska koronne a na końcu przez Moskali.
1770	Zaraza morowa, w której ginie większość mieszkańców miasta.
1772	I rozbiór Polski - Tarnopol w rękach cesarzy austriackich.
poczatek XIX	Tarnopol wykupuje od Potockich Franciszek Korytowski. Przebudowa zamku na pałac.
1808	Statystyka: 7.093 mieszkańców
27.05.1809 - 19.06.1809	Epizod napoleoński - major Strzyżowski z wojsk Księstwa Warszawskiego zajmuje Tarnopol - krótkie rządy polskie w mieście.
11.04.1811	Tarnopol zostaje przekazany Rosji - Kraj Tarnopolski.
09.06.1815	Na Kongresie Wiedeńskim Tarnopol zostaje przekazany Austrii.
1817	Statystyka: 10.250 mieszkańców
1820	Statystyka: 11.000 mieszkańców.
19.09.1820	Wygnani z Rosji Jezuici przybywają do Tarnopola - w większości to profesorowie z kolegium jezuickiego z Połocka. Przyczyniają się oni do burzliwego rozwoju szkolnictwa. Otwarcie niższych szkół.
1821	Otwarcie gimnazjum - 394 uczniów.
03.05.1822	Położenie kamienia węgielnego pod budowę konwiktu szlacheckiego.
1823	Otwarcie wydziału filozofii - wyższa szkoła przygotowawcza z prawem publiczności - 70 uczniów.
1831	Gen. Dwernicki internowany przez Austriaków, przejeżdża przez miasto.
1838	Wprowadzenie pierwszych w Polsce nabożeństw majowych przez OO. Jezuitów
1840	Miasto kupuje Tadeusz Turkułł.
15.02.1843	Miasto wykupuje sobie wolność od Turkułła.
maj 1848	Rozwiązanie szkół jezuickich i wygnanie OO. Jezuitów.
1850	Statystyka: 13.000 mieszkańców, 1350 domów.
1854 lub 1856	Powrót OO. Jezuitów.
1865	Statystyka: 15 piekarzy, 1 lakiernik, 3 budowniczych, 3 introligatorów, 1 rusznikarz, 5 tokarzy, 6 geometrów, 1 fryzjer, 4 szklarzy, 3 rzeźników, 2 garbarzy, 4 rękawiczników, 3 konowałów, 2 kapeluszników, 2 grzebieniarzy, 1 czapnik, 20 kotlarzy i druciarzy, 1 pieczęciarz, 13 kuśnierzy, 82 mularzy, 2 mechaników, 4 krupiarzy, 2 pozłotników, 2 kominiarzy, 1 parasolnik, 14 siodlarzy i rymarzy, 5 mydlarzy, 20 krawców, 120 szewców, 7 ślusarzy, 5 szlifierzy, 1 powroźnik, 5 złotników, 3 kamieniarzy, 2 kopaczy studni, 60 stolarzy, 2 garncarzy, 2 postrzygaczów, 8 zegarmistrzów, 9 kołodziejów, 4 waciarzy, 20 tkaczy, 21 cieśli.
1866	Statystyka: 1700 domów, 3442 rodziny, 16167 mieszkańców (3032 obrządku łacińskiego, 3485 obrządku greckiego, 1 ormiańskiego, 3 prawosławnych, 1 ormiańskiego n.u., 7 luteranów, 8 kalwinów, 9632 Żydów). Zawody: 43 duchownych, 215 urzędników, 12 wojskowych, 25 literatów i artystów, 11 adwokatów, 39 lekarzy, 258 właścicieli gruntów, 751 właścicieli domów, 984 rzemieślników z 263 pomocnikami, 344 handlarzy i kupców z 28 pomocnikami, 7 rybaków, 14 pomocników gospodarstw, 396 sług, 446 najemników, 12333 kobiet i dzieci.
1870	Powstaje Miejska Kasa Oszczędności.
1870	Linia kolejowa ze Lwowa łączy Tarnopol ze światem.
1.08.1871	Otwarcie linii kolejowej Złoczów - Tarnopol (64 km)
4.10.1871	Otwarcie linii kolejowej Tarnopol - Podwołoczyska - granica państwa (53 km)
5.11.1871	Otwarcie linii kolejowej Tarnopol - granica rosyjska koło Wołoczysk (52,8 km)
1887	Założenie Towarzystwa Przyjaciół Muzyki. W ramach Towarzystwa działały chóry męski i żeński, szkoła muzyczna i scena dramatyczna.
1880	Statystyka: 25.819 mieszkańców (w tym wg narodowości: 7929 Polaków, 6037 Rusinów, 11.799 Żydów, 38 inni, wg wyznania: 6170 rz-kat, 6023 gr-kat, 13468 izrael, 158 in. wyznania), 1807 domów.
1.12.1885	Powstanie Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" w Tarnopolu.
1890	Statystyka: 26.000 mieszkańców w tym 50% Żydów.
20.10.1895	Odsłonięcie na 3 metrowym piedestale z trembowelskiego kamienia, wysokiego na 220 cm pomnika Adama Mickiewicza dłuta lwowskiego rzeźbiarza Dykasa wykonanego z białego tarnopolskiego kamienia. Pomnik usytuowano na skrzyżowaniu ulic Mickiewicza, Świętojańskiej i Agenora.
25.11.1896	Otwarcie linii kolejowej Tarnopol - Kopyczyńce (72 km)
1897	Otwarcie elektrowni miejskiej.
25.01.1897	Otwarcie linii kolejowej Tarnopol - /Ostrów/ - Podwysokie (72,3 km)
1898-1902	Budowa kościoła i kolegium OO Jezuitów pod wezwaniem Najświętszj Maryi Panny Niepokalanie Poczętej.
1.05.1899	Uruchomienie ambulansu nr 498 przewozu poczty Kraków - Tarnopol
1901	Wprowadzenie oświetlenia elektrycznego miejskiego.
1901	Budowa systemu kanalizacyjnego wg projektu inż. Janusza Zakrzewskiego.
16.09.1901	Oddanie gmachu Wyższej Szkoły Realnej przy ul. Strzeleckiej.
01.01.1903	Wychodzi pierwszy numer "Tygodnika Tarnopolskiego" drugiego wydawanego w mieście periodyku.
17.04.1904	Powrót OO Dominikanów i uroczysty ingres do swojej świątyni.
29.06.1904	Uroczyste poświęcenie Ochronki Polskiej przy ul. Ostrogskiego. 29 osieroconymi dziewczętami opiekowały się S.S. Służebniczki sprowadzone ze Starej Wsi.
17.12.1904	Pierwszy numer tygodnika "Głos Polski"
1904-1908	Budowa kościoła parafialnego na pl. św. Tekli u wylotu ul. Mickiewicza pod wezwaniem Matki Bożej Nieustającej Pomocy.
1906	Otwarcie linii kolejowej Tarnopol - Zbaraż (22 km)
1907	Założenie klubu sportowego WCKS "Kresy" (pierwotnie Klub Piłki Nożnej "Kresy") przez profesora gimnazjalnego Aleksandra Medyńskiego, instruktora "Sokoła" Mieczysława Kulikowskiego i akademika Maksymiliana Belemera.
11.10.1908	Konsekracja kościoła parafialnego przez arcybiskupa Józefa Bilczewskiego.
1914	I Wojna Światowa - okupacja rosyjska.
1917	Spalenie miasta przez wycofujących się Moskali. Zajęcie miasta przez wojska pruskie.
1 listopad 1918	Okupacja miasta przez Ukraińców.
lipiec 1919	Wyparcie Ukraińców z miasta, które wraca pod panowanie Rzeczypospolitej Polskiej.
1920	Zajęcie miasta przez bolszewików, wypartych 19 sierpnia 1920.
21 marca 1921	Naczelnik państwa Józef Piłsudski wizytuje miasto.
1 września 1921	Tarnopol zostaje stolicą województwa. (19 maja 1922 - ustawa organizacyjna) Kolejni wojewodowie: Karol Olpiński (1921), Lucjan Zawistowski (1923), Mikołaj Kwaśniewski (1927), Kazimierz Moszczyński (1928), Artur Maruszewski (1933), Alfred Biłyk, Tomasz Malicki (1938).
1926	Burmistrz: Kazimierz Jaworczykowski
1926	Przyłączenie Zagrobeli do gminy miejskiej.
1931	Wojewódzka wystawa regionalna i rolnicza.
1937	W połowie lat trzydziestych inż. Jerzy Drzewiecki sformuował koncepcje budowy samolotu akrobacyjnego wzorowanego na RWD-8, samolot ten otrzymał oznaczenie RWD-17. Projekt konstrukcyny wykonał inż. Bronisław Żurakowski, a prototyp zbudowano ze składek społeczeństwa tarnopolskiego. Pierwszy prototyp o znakach rejestracyjnych SP-BMX (samolot na kadłubie miał wymalowaną nazwę "Tarnopol") został oblatany 14.08.1937 r. przez pilota Doświadczalnych Warsztatów Lotniczych (DWL) Eugeniusza Przysieckiego. (http://www.powiat.mielec.pl/poser/samoloty/rwd/rwd17.htm)
1939	Statystyka: ok 40.000 mieszkańców w tym 50% - Polacy, 40% - Żydzi, 10% - Ukraińcy.
od 17 września 1939	Okupacja sowiecka.
1940	Proces młodzieży tarnopolskiej oraz wielka wywózka do Kazachstanu.
1941	Okupacja niemiecka. Eksterminacja ludności żydowskiej.
15 kwiecień 1944	Oblężenie miasta i zajęcie go ponownie przez sowietów.
1946	Ostatni pociąg ekspatriacyjny opuszcza Tarnopol.